بیهوشی در جراحی، مفهومی جامع و اهمیت آن در پزشکی
بیهوشی یکی از شاخههای مهم پزشکی است که در طی آن عملکرد سیستم عصبی مرکزی بهطور موقت متوقف میشود تا بیمار هیچگونه دردی، ناراحتی یا آگاهی از وضعیت جسمانی خود در طول یک عمل جراحی یا دیگر درمانهای پزشکی نداشته باشد. بیهوشی نهتنها در جراحیها، بلکه در بسیاری از آزمایشها و درمانهای پزشکی ضروری است. بیهوشی به دو دسته اصلی تقسیم میشود: بیهوشی عمومی و بیهوشی موضعی.
بیهوشی عمومی
بیهوشی عمومی به معنای از کار انداختن موقت سیستم عصبی مرکزی است بهطوریکه بیمار بهطور کامل از محیط اطراف خود بیخبر میشود. این نوع بیهوشی در جراحی های بزرگ و پیچیده استفاده میشود، جایی که نیاز به عدم آگاهی و عدم حرکت بیمار است. در این حالت، بیمار به خواب عمیق میرود و احساس درد یا ناراحتی نمیکند. داروهای مورد استفاده در بیهوشی عمومی شامل ترکیبهایی از داروهای بیهوشکننده، مسکنها، آرامبخشها و داروهای شلکننده عضلانی هستند.
مراحل بیهوشی عمومی
- مرحله القاء: در این مرحله، داروهای بیهوشی برای به خواب بردن بیمار تجویز میشوند.
- مرحله حفظ بیهوشی: پس از اینکه بیمار به خواب رفت، داروهای بیهوشی بهطور مداوم تزریق یا استنشاق میشوند تا بیمار در حین عمل جراحی بیهوش باقی بماند.
- مرحله بازگشت به هوش: پس از اتمام عمل، داروهای بیهوشی قطع میشوند و بیمار به تدریج به هوش میآید.
بیهوشی موضعی
در بیهوشی موضعی، فقط یک ناحیه خاص از بدن بیحس میشود. این نوع بیهوشی برای جراحیهای کوچک یا غیرجراحی مانند درمان دندانپزشکی،بلفاروپلاستی جراحی زیبایی چشم، بخیهزدن زخمها یا برداشتن خال استفاده میشود. در این روش، بیمار در حالی که هوشیار است، احساس درد نمیکند. بیهوشی موضعی معمولاً با تزریق داروهای بیحسکننده مانند لیدوکائین انجام میشود.
بیهوشی منطقهای
بیهوشی منطقهای نیز مشابه بیهوشی موضعی است، با این تفاوت که در این روش، یک بخش بزرگتر از بدن بیحس میشود. به عنوان مثال، در عملهای جراحی مربوط به اندامهای تحتانی یا شکم، از بیهوشی منطقهای مانند بیحسی اپیدورال یا بیحسی نخاعی استفاده میشود. این روشها بهویژه در زایمان طبیعی و جراحیهای اورولوژیک و ارتوپدی کاربرد دارند.
خطرات و چالشها
هرچند که بیهوشی در جراحی عموماً ایمن است، اما مانند هر روش پزشکی دیگری خطراتی نیز دارد. این خطرات بسته به نوع بیهوشی، وضعیت سلامت بیمار و شرایط خاص عمل جراحی میتواند متفاوت باشد. برخی از خطرات رایج عبارتند از:
- واکنشهای آلرژیک به داروهای بیهوشی
- نارسایی تنفسی در اثر اختلال در سیستم تنفسی
- آسیب به سیستم عصبی بهویژه در صورتی که بیهوشی بهدرستی انجام نشود
- خطرات مربوط به قلب و عروق مانند تغییرات فشار خون
برای کاهش این خطرات، تیم پزشکی شامل پزشک بیهوشی و دیگر متخصصان بهدقت وضعیت بیمار را قبل از عمل ارزیابی میکنند و داروهای مناسب را تجویز مینمایند.
بیهوشی در دنیای مدرن
با پیشرفتهای علمی در زمینه داروشناسی و تکنولوژی، بیهوشی در حال تغییر و بهبود است. دستگاههای پیشرفته نظارت بر پارامترهای حیاتی بدن بیمار در طول عمل جراحی، خطرات را بهطور چشمگیری کاهش داده است. همچنین، روشهای جدیدتر مانند بیهوشی هدفمند، که در آن دوز دقیق داروهای بیهوشی بر اساس نیاز بدن بیمار تنظیم میشود، به افزایش ایمنی کمک کرده است.
بیهوشی در جراحی یکی از اساسیترین بخشهای علم پزشکی است که با بهبود روشها و تجهیزات، سلامت و راحتی بیماران را در طول عملهای جراحی و درمانهای دیگر تضمین میکند. اگرچه بیهوشی بهطور کلی ایمن است، اما نیاز به مراقبت و توجه دقیق دارد تا از خطرات و عوارض آن جلوگیری شود. پزشکان بیهوشی با ارزیابی دقیق وضعیت بیمار و انتخاب روش مناسب بیهوشی، نقشی کلیدی در موفقیت جراحیها و درمانهای پزشکی ایفا میکنند.
شما میتوانید جهت دریافت وقت معاینه با دکتر بهروز سعیدیان فوق تخصص شبکیه و لیزر و بهترین چشم پزشک کرج هم به صورت آنلاین و با انتخاب دکمه دریافت نوبت و هم به صورت تلفنی اقدام به دریافت وقت معاینه با بهترین چشم پزشک کرج، دکتر بهروز سعیدیان فوق تخصص شبکیه و لیزر نمایید.